Monday, March 14, 2016

Dari Puluhan Kata Dalam Bahasa Sunda Halus Ini, Salah Satunya Pasti Pernah Lo Denger!

Punya temen orang Sunda?

Pernah denger orang ngomong pake Bahasa Sunda dimana sebenernya kita itu tau apa maksudnya, tapi kita bingung untuk menjawab/menanggapinya karena takut salah?

Atau..

Pernah tersesat di daerah tertentu di Jawa Barat, kemudian elu bertanya sama penduduk setempat mengenai arah jalan, tapi mereka menjawab dengan bahasa Sunda, yang mana lo sendiri kurang ngerti apa artinya?

Berangkat dari sinilah, gue kembali membawakan tulisan tentang Bahasa Sunda, khususnya membahas tentang arti dan makna dari kata-kata yang umum lo denger dalam Bahasa Sunda.

Kata-kata umum yang gue maksud adalah kata-kata yang familiar dan sering kita denger, serta merupakan kata-kata yang kerap kali diucapkan oleh mereka yang berbicara dengan menggunakan Bahasa Sunda.

Bahasa Sunda yang digunakan pun umumnya terbagi menjadi dua bagian, yaitu ;

  1. Bahasa Sunda Kasar, dan
  2. Bahasa Sunda Halus.



Kosa Kata Bahasa Sunda Halus dan Artinya


Bahasa Sunda Halus
Bahasa Sunda Halus

Ada banyak sekali kata halus dalam Bahasa Sunda yang gak mungkin banget dimuat semuanya dalam tulisan ini. Oleh karena itu, gue akan memilih sejumlah kata yang umum, dan sering banget digunakan oleh orang Sunda ketika berbicara, beberapa diantaranya adalah :


1. Punten


Punten artinya Permisi.

Kata ini biasa digunakan untuk menunjukan rasa sopan santun terhadap orang lain, entah orang tersebut dikenali atau tidak. Biasanya kata punten digunakan ketika kita berjalan/berpapasan ditengah satu orang, atau lebih.

Ngerti gak?

Misalnya..

Lo lagi jalan, sendiri..
Di depan elu, ada beberapa orang lagi asik nongkrong.

Udah jadi adab kesopanan kan, kalo kita berjalan melewati mereka harus mengucapkan permisi?

Masa iya maen selonong gitu aja, emangnya lo ayam?

Nahh! Dalam Bahasa Sunda..
Permisi itu artinya punten.

Jadi ketika lo berjalan dihadapan orang, atau bahkan elu berjalan mendahului orang lain (orang tua, misalnya), lo harus mengucapkan kata "punten".

Oh ya..
Ketika lo berjalan mendahului orang tua, umumnya gak cuma "punten" aja yang diucapkan, tapi "punten kapayunan", yang mana artinya kurang lebih adalah "permisi keduluan".

Intinya, kalimat yang diucapkan ketika berjalan mendahului orang tua itu haruslah sopan dan lebih cenderung ke merasa gak enak karena telah mendahului mereka.

Karena sebenernya, dalam adab sopan santun yang gue tau, dimana ketika kita berjalan dan didepan ada orang tua yang lagi jalan juga. Mau gak mau kita harus tetap berada dibelakang mereka, gak boleh mendahului, kecuali jika kita emang tergesa-gesa.

Dalam Bahasa Sunda, kata yang digunakan kepada orang tua jauh lebih halus dan lebih sopan ketimbang kata yang digunakan kepada orang yang sebaya dengan kita.

Gak cuma ketika lo berjalan melalui orang atau sekumpulan orang aja kata punten ini digunakan. Ketika lo menyela atau memotong pembicaraan ataupun melakukan kesalahan, kata "punten" ini umumnya bakalan digunakan.


2. Mangga


Inget ya, bukan buah Mangga..

Mangga dalam Bahasa Sunda memiliki arti Silakan/Mempersilakan.

Mangga pasangannya sama punten itu tadi.

Jadi ketika lo mengucapkan kata "punten" ketika berpapasan atau berjalan melalui sekumpulan orang, maka jawaban yang lo dapet adalah "mangga".

Contoh :

Udin : Parunten/Punten.. ngiring ngalangkung.
Banyak Orang : Mangga.

Artinya :

Udin : Permisi, numpang lewat.
Banyak Orang : Silakan.

Ngiring artinya ikut/numpang.
Ngalangkung artinya lewat.


3. Nuhun/Hatur Nuhun


Nuhun atau Hatur Nuhun memiliki makna yang sama, yaitu untuk mengucapkan terimakasih.

Contoh dalam percakapan :

Aa : Neng, tadi Aa ngirim pulsa, aya teu?
Neng : Aya Aa, nuhun/hatur nuhun.

Artinya :

Aa : Neng, tadi Aa ngirim pulsa, ada gak?
Neng : Ada Aa, makasih.


4. Sumuhun


Kata sumuhun memiliki makna untuk meng-iya kan/membenarkan sesuatu hal atau pernyataan tertentu.

Contoh :

Udin : Jang, ieu teh leres jalanna kadieu?
Ujang : Sumuhun Udin.

Artinya :

Udin : Jang, ini bener jalannya kesini?
Ujang : Iya bener Udin.


5. Wios


Wios mengandung makna untuk memperbolehkan.

Dalam sebuah pernyataan atau kalimat, biasanya gak cuma "wios" aja yang digunakan, kata "wios" akan menjadi "teu sawios-wios" tergantung dari penggunaannya.

Contoh :

Udin : Jang, wios teu upami abdi nambut motorna sakedap? Bade neang pun lanceuk ka terminal.
Ujang : Sok wae Udin, teu sawios-wios. Mung kade tong hilap, bensinan hehehe..

Artinya :

Udin : Jang, boleh gak kalo gue pinjem motornya bentar? Mau jemput abang ke terminal.
Ujang : Boleh aja Udin, gak masalah. Cuma hati-hati jangan lupa, isi bensinnya hehehe..



6. Alim


Bukan alim ulama ya, bukan!

Alim itu lebih cenderung ke "gak mau".

Alim adalah kata halus dalam Bahasa Sunda.
Kalo kasarnya dari alim adalah "embung", atau bisa juga "teu hayang".

Contoh :

Aa : Neng kersa teu janteun kadeudeuh Aa?
Neng : Alim ah Aa..
Aa : Geuning :'(

Artinya :

Aa : Neng mau gak jadi kesayangannya Aa?
Neng : Gak mau ah Aa..
Aa : Kok gitu :'(

Kersa memiliki arti/makna dari menanyakan kemauan.
Teu/Henteu artinya tidak/bukan.
Kadeudeuh artinya kesayangan.


7. Duka dan Teu Terang/Kirang Terang


Ketiga-tiganya memiliki arti/makna dari ketidak tahuan/tidak tahu.

Umumnya "Teu Terang/Kirang Terang" selalu ditambahkan setelah "duka" yang mana artinya "gak tau/kurang tau", dan biasanya digunakan untuk mempertegas ketidak tahuan akan hal yang ditanyakan.

Mungkin lo seringnya denger kata "teuing".
Nah "teuing" itu merupakan kata kasarnya dari "duka".

Contoh :

Udin : Jang, terang bumina H. Entur teu?
Ujang : Duka euy Din, kirang terang.

Artinya :

Udin : Jang, tau rumahnya H. Entur gak?
Ujang : Enggak euy Din, kurang tau.


8. Meureun/Manawi


Dalam Bahasa Indonesia, kata "meureun/manawi" memiliki arti/makna dari "kemungkinan".

Meureun merupakan kata kasar dari Manawi.

Mungkin lo seringkali nemuin kedua kata tersebut dengan awalan dan akhiran yang kurang lebih kaya gini :
  • Meureunan
  • Mamanawian

Keduanya sama aja jika diliat dari arti/maknanya.
Hanya saja berbeda jika diliat dari penggunaannya.

Contoh :

Udin : Sep, mamanawian kagungan artos langkung?
Asep : Aya. Kumaha kitu din?
Udin : Bade nambut hehe..

Artinya : 

Udin : Sep, kali aja ini mah lo ada/punya duit lebih?
Asep : Ada. Emang kenapa din?
Udin : Mau pinjem hehe..


9. Sok


Sok disini bukan berarti "sok/so" dalam Bahasa Indonesia.

Kata "sok" dalam Bahasa Sunda mengandung makna dari "memperbolehkan/mengizinkan".

Biasanya kata "sok" ini dibarengi/diakhiri dengan kata "wae", yang mana "wae" jika dalam Bahasa Indonesia memiliki arti "aja".

Contoh :

Udin : Mat, wios teu abdi nambut motorna?
Mamat : Sok wae Din.

Artinya :

Udin : Mat, boleh gak gue pinjem motornya?
Mamat : Pake aja Din.


10. Ukeun/Nyuhunkeun


Nyuhunkeun/Ukeun ini bermakna "meminta" dalam Bahasa Indonesia.

Contoh :

Asep : Mat, tiasa ukeun PIN BB na si Ujang teu?
Mamat : Oh mangga.

Artinya :

Asep : Mat, boleh minta PIN BB nya si Ujang gak?
Mamat : Oh boleh.


Mungkin hanya sampai 10 aja gue bisa jelasin panjang lebar, selebihnya gue cuma bisa kasih arti katanya aja dalam tabel yang gue buat berikut ini :

Bahasa IndonesiaBahasa Sunda
AdaAya
Tidak adaTeu aya
AdikRai, Adi, Pun Adi
KakakRaka, Pun Lanceuk
AkanBade, Bakal
Anak KecilMurangkalih
DewasaBaleg
BagusSae
JelekAwon
BahagiaBagja
SedihTunggara
Ayah/BapakBapa, Pun Bapa, Tuang Rama
Ibu/MamahPun Biang
TidurKulem, Bobo
Bangun TidurGugah/Ugah Bobo
BaruAnyar
LamaLawas
BarusanNembe
Benar/BetulLeres
SalahLepat
BerangkatMios, Angkat
PulangMulih
BerapaSabaraha
BagaimanaKumaha
SiapaSaha
Yang ManaNu Mana
KapanIraha
BesarAgeung
BesokEnjing
BukanSanes
GadisParawan
BujanganPerjaka
HabisSeep
InginHoyong, Palay
SuamiCaroge
IstriPun Bojo
JandaRanda
DudaDuda

Dari Puluhan Kata Dalam Bahasa Sunda Halus Ini, Salah Satunya Pasti Pernah Lo Denger! Rating: 4.5 Diposkan Oleh: Unknown

2 comments:

  1. Kuring menyakiti sareng haté ngejat mun aya dina masalah anu ageung lumangsung dina perkawinan abdi tujuh bulan ka tukang, di antara kuring jeung salaki kuring. jadi pikasieuneun pisan yén anjeunna nyandak hal ieu ka pangadilan pikeun cerai. anjeunna nyarios yén anjeunna moal resep deui sareng abdi, sareng anjeunna moal bogoh ka abdi deui. Anjeunna anjeunna dipak kaluar-bumi sareng ngajantenkeun abdi sareng murangkalih abdi ngaliwat nyeri parna. Abdi nyobian sadaya cara anu tiasa waé pikeun nyayogikeun deui, teras nyuhunkeun, tapi sadaya teu ngeakeun.in anjeunna parantos nyarios yén anjeunna parantos nyieun kaputusan, sarta anjeunna henteu pernah hoyong ningali kuring deui. Janten dina hiji sore, nalika abdi ucing deui tina pagawean, abdi pendak sareng sobat guna anu sanés nanyakeun ka salaki kuring. Ku kituna abdi ngécéskeun unggal hal manéhna, jadi anjeunna ka kuring yén hiji-hijina cara anu tiasa nampi ku salaki deui, nyaeta ngadatangan caster mantra, sabab estu digawé pikeun anjeunna teuing.So abdi pernah percanten ngeja, tapi abdi teu boga pilihan sejen, ti turutan nasihat-Na. Lajeng anjeunna masihan abdi Email alamat tina mantra mantra anu ngadina. Janten isuk-isuk anu sanés, abdi ngirimkeun surat kana alamat anu anjeunna masihan ka abdi, sareng mantra mantra ngajénkeun yén abdi bakal nampi salaki kuring dina poé saterusna. Naon hiji pernyataan endah pisan !! Kuring pernah percaya, ku kituna anjeunna nyarios sareng abdi, sareng ka abdi sadayana anu kedah abdi lakukeun. Mukang isuk-isuk isuk-isuk, surprta héran, salaki kuring anu henteu nyambung kuring kanggo 7 bulan terakhir, masihan kuring telepon pikeun nginpokeun ka kuring yén anjeunna nuju balik. Jadi Endah pisan Ku kituna ieu pisan kumaha anjeunna parantos sumping deui dina dinten anu sami, kalayan seueur kaasih sareng kabagjaan, sarta hapunten hapana, sareng ka nyeri anu anjeunna disababkeun abdi sareng barudak urang. Lajeng ti dinten éta, hubungan kami ayeuna leuwih kuat batan kumaha sateuacanna, ku bantuan Dr. WEALTHY. Ku kituna, abdi bakal saran anjeun kaluar upami anjeun ngagaduhan masalah ngahubungan anjeunna, abdi masihan abdi 100% jaminan anu anjeunna bakal nulungan anjeun .. Surélék anjeunna dina: wealthylovespell@gmail.com, atanapi anjeun Whatsapp anjeunna. + 2348105150446 Hatur nuhun asoooo teuing !!!

    ReplyDelete
  2. Ieu mangrupikeun kasaksian anu kuring bakal béjakeun ka sadayana pikeun ngupingkeun. abdi parantos nikah salami 4 taun sareng dina taun kalima perkawinan kuring, awéwé sanés ngagaduhan mantra pikeun nyandak pameget kuring jauh ti kuring sareng salaki kuring ngantunkeun kuring sareng murangkalih sareng kami parantos sangsara salami 2 taun dugi ka maksadna tulisan dimana ieu lalaki Dr.Wealthy parantos ngabantosan batur sareng kuring mutuskeun masihan anjeunna nyobian ngabantosan kuring nyandak salaki kuring ka bumi sareng percanten ka kuring kuring ngan ukur ngirim gambar kuring ka anjeunna sareng salaki kuring sareng saatos 48 jam sakumaha anjeunna parantos ngawartosan, kuring ningali mobil nyetir ka jero bumi sareng éta éta salaki kuring sareng anjeunna parantos sumping ka kuring sareng murangkalih sareng éta sababna kuring resep ngajantenkeun anjeun sadayana dina masalah anu sami pikeun pendak sareng lalaki ieu sareng kakasih anjeun balik ka diri anjeun na email: wealthylovespell@gmail.com atanapi anjeun ogé tiasa ngahubungi anjeunna atanapi whatsapp anjeunna dina +2348105150446 Blog ieu: https: //wealthylovespell.blogspot.com ..... hatur nuhun pisan Dr.Wealthy. ...

    ReplyDelete